Zwart huis met monolithisch karakter
Verstopt tussen de eikenbomen in Breitbrunn am Ammersee staat dit zwarte huis, ontworpen door de Duitse architect Fabian Wagner. Als eigenaar van Buero Wagner heeft hij een voorliefde voor kleinschalige projecten. Hoe kleiner, hoe meer vrijheid om te experimenteren. Bijvoorbeeld met taatsdeuren. Juist omdat de woning aan de kleine kant is, zag hij het als een uitdaging om tóch zoveel mogelijk ruimte te creëren. De taatsdeuren maken dat mogelijk. Ze laten het huis met prachtig uitzicht volledig opgaan in de natuur eromheen. Bovendien gebruikte Wagner uitsluitend ecologische bouwmaterialen in het ontwerp van het pand – duurzaam én stijlvol.
Fotografie door by Florian Holzherr
Het kleine zwarte huis
De woning staat op zo’n twee uur rijden van München, aan de oever van de Ammersee. Een heerlijke plek midden in de natuur. Hoewel er ruimte genoeg was, liet het bestemmingsplan een nieuw vrijstaand huis op deze kavel niet toe. “Dan maar een uitbreiding van het huis dat er al staat,” dacht Wagner. Zijn uitdaging was om het alsnog zelfstandig te laten voelen. Ondanks de kleine afmetingen van 6 x 3.80 meter, oogt het pand heel ruim – het heeft bovendien een eigen terras. De verschillende vloerlagen geven een dynamische indruk, het huis volgt het landschap in zijn vormgeving.
Duurzame bouwmaterialen
Vanbinnen en vanbuiten kent de woning meerdere bijzondere aspecten. Te beginnen bij de materialen: die zijn allemaal natuurlijk bewerkt. Geen enkel onderdeel van het huis heeft een chemisch proces ondergaan. “We wilden het ontwerp zo puur mogelijk houden,” zegt Wagner. Zo is het sparrenhout aan de buitenkant van het huis gecarboniseerd, vandaar de zwarte kleur. De verkoolde laag beschermt de buitenkant van de woning tegen schadelijke invloeden – van regenbuien tot insecten. Alle andere houten elementen in het huis zijn alleen geolied, zowel de frames van de taatsdeuren als de keuken. “Hierdoor zullen er met de tijd wel wat sneller gebruikerssporen ontstaan. Daar moet de bewoner rekening mee houden,” aldus Wagner.
Vloeiende bewegingen
Het huis heeft een monolithisch karakter, wat betekent dat de binnenkant uit één geheel bestaat. “Ons doel was om van het huis een doorlopende ruimte te maken,” vertelt Wagner. “De kamers zijn niet gescheiden door deuren, maar door de verschillende niveaus waarop ze liggen. En omdat de vloer, muren én het plafond van precies hetzelfde materiaal zijn gemaakt, wordt de illusie gewekt van een grotere ruimte. Daarbij zijn alle installaties – zoals leidingwerk en verwarming – direct weggewerkt in de betonnen muren. Dit creëert rust en ruimte. Ook ramen en lichtinval spelen in die zin een belangrijke rol: als je in de kelder staat, heb je nog steeds uitzicht op de tuin. Het licht baant zich gemakkelijk een weg door het raam van de slaapkamer, die gedeeltelijk onder de grond ligt.
Verbinding tussen woonkamer en terras
Die vloeiende beweging wordt versterkt door de twee enorme eikenhouten taatsdeuren die naar het terras leiden. De deuren zijn 1,9 meter hoog en 3,35 en 1,8 meter breed en maken de buitenruimte tot een verlengstuk van de woonkamer. Wanneer je erdoor naar buiten kijkt, voelt het uitzicht als een levensgroot schilderij. Wagner had voor dit project meerdere deur-opties in gedachten, maar de taatsvariant pakte overduidelijk het beste uit. “Ze geven een prachtig uitzicht op de natuur, zónder dat je zicht wordt onderbroken door deur- of raamkozijnen. Dat is precies wat we wilden,” legt hij uit. “We hebben ze samen met een timmerman ontwikkeld. Beide deuren zijn gemaakt van eikenhout en net als de overige bouwmaterialen niet chemisch bewerkt.”
System M
De keuze voor het soort scharnier van FritsJurgens viel op System M. Deze optie biedt een vloeiende deurbeweging – aansluitend op de uitstraling van de rest van het huis. Het scharnier is zelfsluitend met een instelbare sluitingsdemping en hydraulische openingsdemping. Bovendien kun je System M vastzetten op iedere hoek van 90°. Hierdoor bepaalt de bewoner zelf de ruimtelijke impact van de deur. Ideaal voor deze kleine woning, is dat System M de mogelijkheid biedt om het scharnier vrij dicht bij de muur te plaatsen. Hierdoor blijft de draaicirkel aan de binnenkant van de woning minimaal. Zo bespaar je loze ruimte terwijl je de sierlijke taatsdeurbeweging behoudt. Een nog kleinere draaicirkel is te bereiken in combinatie met de TP-40 bovenspeun. Wagner: “FritsJurgens-scharnieren zijn de enige die zoveel gewicht kunnen dragen. Ik ben dan ook ontzettend blij met de vloeiende beweging van de deur.”
