Achter de spiegels van Depot Boijmans
Achter de ronde spiegelgevel aan de rand van het Museumpark in Rotterdam bevindt zich het eerste publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld: Depot Boijmans van Beuningen. Hier is de volledige collectie van het gelijknamige museum te bewonderen – ruim honderdvijftigduizend werken. Vóór de bouw van het depot was grootste deel daarvan opgeslagen en weggestopt in verschillende depots, onttrokken aan het zicht. Door het hele gebouw is kunst tentoongesteld: van de imposante entree tot aan de prijswinnende daktuin. Op de zesde en bovenste verdieping prijken vier – of eigenlijk zes – elegante eikenhouten taatsdeuren.
Achter de schermen
Het begon allemaal in 2017, toen de eerste paal voor het depot de grond in werd geslagen. Ruim vier jaar later vond de officiële opening van Depot Boijmans plaats, door niemand minder dan Koning Willem-Alexander. Waar er in het museum slechts plek is voor zo’n 3.000 kunstwerken, passen er in het depot ruim vijftig keer zoveel. Bezoekers kunnen zelfstandig over de zes etages dwalen, of de collectie ontdekken onder begeleiding van een gids. Doordat het depot een werkgebouw is, krijg je tijdens je bezoek een kijkje achter de schermen van het museumwerk. Zo kijk je over de schouders van experts mee tijdens het restauratieproces, en zie je met eigen ogen hoe kunstwerken worden voorbereid op transport.
Nieuwe kijk op kunst
In Depot Boijmans worden geen tentoonstellingen georganiseerd, maar is de collectie ingedeeld naar materiaal en discipline. Om de kunstwerken optimaal te beschermen, zijn veertien klimaatgecontroleerde compartimenten ingericht. Er zijn vijf klimaten en allerlei verschillende vochtigheidsklassen, om zo de perfecte omstandigheden te creëren voor schilderijen, metalen, organische en niet-organische materialen, zwartwit- en kleurenfotografie. Doordat het depot een andere kant van kunst laat zien, is de kans groot dat je positief wordt verrast door werken die je nog niet kende. En de ronde vorm van het gebouw geeft je de kans om de collectie vanuit alle hoeken te bekijken. Waar je ook staat, er gaat een nieuwe artistieke wereld voor je open.
Levend schilderij
De ontwerper van het depot is architect Winy Maas, medeoprichter van het Rotterdamse architectenbureau MVRDV. Het was zijn doel om een laagdrempelig gebouw te ontwerpen dat op een transparante wijze laat zien hoe je een kunstcollectie onderhoudt. Deze gedachte sluit aan bij de ronde vorm van het depot: doordat het geen voor- of achterkant heeft, is de uitstraling van alle kanten even aantrekkelijk. Om het gebouw in zijn omgeving op te laten gaan, koos Maas voor de opvallende reflecterende gevel. Deze bestaat uit 6.609 vierkante meter glas, onderverdeeld in 1.664 spiegelpanelen. Hierdoor lijkt het depot net een levend schilderij: het ziet er elke dag anders uit, afhankelijk van de weersomstandigheden.
Eikenhouten blikvangers
De supersnelle glazen liften brengen je in no time naar de bovenste etage van het depot. Hier vind je de evenementenruimte en het restaurant met daktuin. Ertussen is een loopbrug, waarover je als bezoekers het atrium oversteekt. Deze brug wordt ‘vitrine 13’ genoemd, aangezien hier ook kunst is tentoongesteld. De rij taatsdeuren tussen de evenementenruimte en het restaurant is een echte blikvanger. Vier eikenhouten deuren van FritsJurgens sluiten de ruimte op een elegante manier af, of maken deze juist toegankelijk. Als er geen evenement plaatsvindt, staan ze open – op 90 graden. Het is een indrukwekkend gezicht als de taatsdeuren naast elkaar geopend zijn en zo een prachtig uitzicht op de skyline van Rotterdam onthullen.
Twee in een
De deuren zijn gemaakt door het Amsterdamse Roord Binnenbouw, in samenwerking met Kersten Constructie. Elke deur is 2 meter breed, 4,5 meter hoog en weegt zo’n 300 kilo. Ondanks dit enorme gewicht hebben ze maar een klein duwtje nodig om in beweging te komen, vertelt Jeroen Iemhoff. Als salesmanager bij FritsJurgens is hij nauw betrokken bij het Boijmans-project. “Bezoekers zijn steeds weer verbaasd hoe makkelijk het is om de deuren te openen en sluiten. Door de spiegels die erboven zijn geplaatst, lijken ze namelijk nog groter dan ze al zijn. Aangezien je niets van het hang- en sluitwerk ziet, ontstaat er een heel bijzonder effect. Leuk detail: in een van de vier grote deuren zit een kleinere, speciaal voor de horecamedewerkers. Hierdoor kunnen zij de evenementenruimte in zonder de grote deuren te openen.”
System M+
Om de deurbeweging volledig te kunnen controleren, is gekozen voor FritsJurgens’ System M+. “Zo maak je een mooie, voorzichtige sluiting van de deuren mogelijk, ondanks het grote formaat,” legt Iemhoff uit. Een van de wensen van de opdrachtgever was om deuren op dezelfde hoek open te kunnen zetten, zodat bezoekers worden uitgenodigd om de evenementenruimte te betreden. Daar leent System M+ zich perfect voor. Hiermee stel je de snelheid van de sluitbeweging dankzij 30º Speed Control helemaal naar wens in, en met Damper Control zorg je ervoor dat de deuren elegant en soepel dichtvallen. En doordat je het scharnier op verschillende hoeken kunt vastzetten, zien de vier taatsdeuren in het depot er altijd strak uit – open én dicht.
